W poprzedniej notce wspomniałam o witaminach niezbędnych
dla człowieka. Dziś przypomnę Wam, jak dużą rolę spełniają w naszym
organizmie pierwiastki, które są podstawowymi składnikami świata materii ożywionej i nieożywionej. Azot (N), siarka (S), tlen (O), wodór (H) i węgiel (C) budują związki organiczne: białka, węglowodany, tłuszcze i witaminy.
Tlen jest niezbędny do oddychania komórkowego,
wraz z wodorem tworzy wodę a wraz z węglem - dwutlenek węgla, który potrzebny jest do
fotosyntezy. Azot to z kolei składnik wszystkich białek, witamin oraz
związków przenoszących energię.
Pierwiastki – niezbędne do prawidłowego funkcjonowania związki
chemiczne. W organizmach ludzi, zwierząt i roślin odgrywają kluczową rolę,
ponieważ wpływają zwłaszcza na regulację metabolizmu komórkowego. Cztery z
nich: węgiel, wodór, azot i tlen stanowią aż 96%! masy naszego ciała.
Pierwiastki dzielą się na trzy grupy:
I. MAKROELEMENTY – są to pierwiastki, które
stanowią większość w organizmach żywych, są niezbędne do ich funkcjonowania.
Makrominerały to pierwiastki występujące w stosunkowo dużych ilościach i
stanowiące nie mniej niż 0,1% masy organizmu człowieka.Do makroelementów należą:
- wapń – główny składnik kości i zębów, odgrywa ważną
rolę w odtwarzaniu mięśni, nerwów i krwi. Wpływa na układ nerwowy, kurczliwość
mięśni, krzepnięcie krwi, stymuluje mechanizmy obronne, ma działanie przeciwobrzękowe,
przeciwzapalne i przeciwalergiczne (dlatego kiedy widzicie objawy alergii np.
skórnej, warto w szklance wody rozpuścić musującą tabletkę wapna). Źródło:
mleko i przetwory mleczne (nieprzetworzone chemicznie), sok pomarańczowy,
kalarepa, suszone figi
- fosfor – pomaga rozwijać intelekt, odgrywa ważną
funkcję w skurczach mięśni, pełni również ważną rolę przy budowaniu kości, zębów i
krwi, odnawia także system nerwowy. Źródła: czosnek, cebula, seler, marchew, por,
pomidory, orzechy, zboża, kasza, maliny
- magnez – nazywany ‘pierwiastkiem życia’ – bierze udział
prawie we wszystkich procesach jakie zachodzą w oganizmie; składnik tkanki
kostnej, zębów, mięśni, reguluje działanie układu nerwowego, działa
przeciwmiażdżycowo, obniża poziom cholesterolu we krwi; nie może być zastąpiony
przez żaden inny pierwiastek – zapobiega odkładaniu się rakotwórczego chromu i
glinu wywołującego chorobę Altzheimera. Korzystnie wpływa również na układ
krążenia - działając rozszerzająco i ochronnie na naczynia krwionośne, pełni
rolę naturalnego czynnika przeciwzakrzepowego. Źródła magnezu: kakao, gorzka
czekolada, kukurydza, mak, buraki, siemię lniane, owies, orzechy, kasza,
pomidory. Niedobory magnezu skutkują w podatności na stresy, stany niepokoju,
depresji, wywołują ociężałość, skurcze mięśni, bóle głowy, zaburzenia snu
- potas – bardzo ważny składnik płynów wewnątrz i
pozakomórkowych, reguluje gospodarkę wodną organizmu, bierze udział w regulacji
czynności serca i funkcji nerek; razem z sodem i chlorem regulują gospodarkę
kwasowo-zasadową; potas wpływa na prawidłową aktywność mięśnia sercowego,
dotlenia mózg i wspomaga działanie mięśni. Zapotrzebowanie na potas wzrasta w
sytuacjach stresowych. Naturalne źródła potasu to: ziemniaki, awokado, buraki,
brzoskwinie, śliwki, sok pomidorowy, jogurt, fasola
- sód i chlor – to główne składniki płynu
pozakomórkowego; sód – chroni przed utratą płynów, zapewnia równowagę zasadową;
chlor – zapewnia równowagę kwasowo-zasadową, wspomaga procesy usuwania
toksycznych produktów przemiany materii przez wątrobę
- siarka – składnik witaminy B1, ułatwia detoksyzację,
bierze udział w procesach oddechowych w komórce, stanowi budulec białka, wpływa
na budowę aminokwasów, a także wchodzi w skład białek budujących włosy, skórę i
paznokcie. Naturalne źródła: czosnek, pietruszka, fasola, cebula, kapusta,
seler, rzodkiewka, migdały
II. MIKROELEMENTY – mikroskładniki, pierwiastki
śladowe, które występują w minimalnych ilościach w organizmach zwierzęcych i
roślinnych. Są niezbędne do właściwego rozwoju organizmów żywych. Należą do nich:
- żelazo – związki żelaza są konieczne, aby odbudować skład
krwi; żelazo jest najistotniejszym składnikiem czerwonego barwnika krwi (hemoglobiny),
chroni przed anemią, transportuje tlen przez co umożliwia oddychanie komórkowe.
Naturalne źródło żelaza: mięso, wątroba, ryby, żyto i owiec, migdały, warzywa
strączkowe, rodzynki, płatki owsiane, pszenica, ryż, banany, jabłka. W
przyswajaniu żelaza pomaga witamina C - potrafi zwiększyć jego przyswajanie nawet pięciokrotnie!
- fluor – zapobiega próchnicy zębów i wzmacnia kości; naturalne źródła
to: fluorowana woda pitna, ryby morskie, herbata
- mangan – poprawia wzrok, przyjmnowany doustnie zmniejsza
objawy trądziku. Źródła: żurawina, herbata, pieprz, soja, kakao, szpinak,
maliny, figi, banany, ananasy
- miedź – chroni włosy, współtworzy czerwone krwinki, hamuje
procesy rakotwórcze, pozbywa się wolnych rodników, zmniejsza stężenie
cholesterolu we krwi. Naturalne źródła: orzechy, grzyby, buraki, cebula,
szpinak, por, pomidory, jabłka, pomarańcze
- cynk – wzmacnia odporność organizmu, działa przeciwwirusowo
i przeciwbakteryjnie, istotnie wpływa na przebieg ciąży u kobiet, pobudza
hormon wzrostu oraz hormony płciowe. Źródła: chude mięso, dynia, słonecznik,
otręby, grzyby, kakao, orzechy, herbata, cebula, czosnek, ryż, jajka
- molibden – uczestniczy w procesach odtruwania organizmu,
hamuje rozwój nowotworów, działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo,
przeciwłuszczycowo. Źródła: pełne ziarna zboża, ryż naturalny, nasiona roślin
strąkowych, mleko i sery
- bor – wpływa na metabolizm wapnia, fosforu i fluoru,
zapobiega osteoporozie, aktywizuje komórki mózgowe i system immunologiczny,
zwiększa masę mięśni, zmniejsza utratę magnezu. Źródła: orzechy, fasola, groch,
soja, brokuły, kapusta, szpinak, sałata, jabłka, gruszki
- kobalt – współtworzy szpik kostny, składnik witaminy B12,
pobudza procesy tworzenia krwi. Występuje w naturalnych produktach z mleka i
jego przetworów, grzybach, drożdżach i cykorii
- jod – niezbędny do funkcjonowania tarczycy, wspomaga
odchudzanie przyspieszając przemiane materii; ułatwia spalanie tłuszczu i węglowodanów.
Naturalne produkty bogate w jod: woda morska, nadmorskie powietrze, szpinak,
cebula, glony morskie, rzeżucha, czosnek, ziemniaki, szparagi, marchew.
Odpowiednia ilość jodu nasila popęd płciowy i wytwarzanie komórek płciowych
- chrom – zapobiega miażdżycy i nadmiernemu poziomowi cholesterolu,
działa przeciwtrądzikowo, stabilizuje poziom cukru we krwi, jest czynnikiem
przeciwdziałającym cukrzycy, kontroluje uczucie apetytu, stymuluje działanie insuliny. Naturalne źródła: mięso, skorupiaki, jaja, ryby, produkty zbożowe, orzechy
- selen – wraz z witaminą E chroni serce I układ krążenia,
przedłuża młodość, wpływa na odporność organizmu; pomaga w wydalaniu szkodliwych metali ciężkich. Źródła selenu: czosnek, tręby owsiane,
kiełki pszenicy, kukurydza, mleko, koper, szpinak, pomidory. To mikroelement,
którego poziom ciężko utrzymać w optymalnych granicach. Nadmiar selenu może być
toksyczny.
III. ULTRAELEMENTY – pierwiastki występujące w bardzo małych ilościach: złoto, srebro, rad, selen, wanad (obniża stężenie glukozy i
tłuszczów we krwi), stront (uczestniczy w procesach wzrostu kości). Ich
rola nie jest do końca wyjaśniona, przypuszcza się, że są składnikami
niektórych białek.
Podczas analizowania naszej diety, musimy pamiętać o tym że
czasem zdarza się sytuacja, w której jeden minerał wzmaga wchłanianie innych pierwiastków –
tak jest w przypadku wapnia i magnezu (ich właściwe proporcje w
pokarmach regulują wchłanianie innych składników). Ważna jest tutaj
indywidualna potrzeba organizmu na dany pierwiastek – ten, któremu brakuje
jakiegoś minerału, wchłania go w większym stopniu i znacznie szybciej.
_______________________________________________________________
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz